Latar Belakang Masyarakat Melayu
Penulis: Muhammad Al Afzan bin Ali Hussin
Menurut Mohd Ashraf Ibrahim et al. (2018),
Asal usul bangsa Melayu merupakan sesuatu yang sukar ditentukan. Meskipun
terdapat beberapa kajian dilakukan untuk menjelaskan perkara ini, tetapi kata
sepakat antara para sarjana belum dicapai. Secara amnya, terdapat dua teori
mengenai asal-usul tentang tempat asal orang Melayu seperti yang dikemukakan
oleh ahli arkeologi dan ahli linguistik iaitu teori Yunan dan teori Nusantara.
(i) Teori
Yunan
Berdasarkan teori ini,
orang Melayu dikatakan berasal dari kawasan selatan China. Pelbagai nama
digunakan untuk merujuk kepada kawasan tersebut, antaranya Indo-China, pantai
timur China Selatan, iaitu di Champa dan Kampuchea dan ada pendapat yang
mengatakan tempat tersebut ialah burma. Penghijrahan dari utara (bahagian
selatan China) ke selatan, iaitu Nusantara, dilakukan secara
berkelompok-kelompok. Walau bagaimanapun, sebab-sebab perpindahan masih tidak
dapat dipastikan. Perpindahan ini telah menurunkan kelompok Melayu. Kelompok
Melayu yang pertama sampai ke kawasan Nusantara dinamakan sebagai Melayu-Proto.
Kelompok Melayu kedua pula ialah Melayu Deutro. Golongan Melayu-Deutro pula
telah menurunkan orang Melayu moden. Mereka dikatakan mempunyai peradaban yang
lebih tinggi daripada Melayu-Proto. Golongan ini lebih pandai dan berkemahiran
jika dibandingkan dengan Melayu-Proto. Mereka telah membina petempatan di
pesisir pantai dan menetap di situ. Meskipun begitu, teori orang Melayu berasal
dari Yunan agak meragukan. Hal ini kerana terdapat bukti arkeologi yang
menunjukkan bahawa manusia moden telah menghuni Alam Melayu sejak 35 000 tahun
yang lalu. Perkara ini bertentangan dengan tarikh penghijrahan kelompok Melayu
proto dan deutro iaitu pada 2 000 SM.
(ii) Teori
Nusantara
Berdasarkan teori Nusantara ini, orang
Melayu dikatakan manusia asal yang memang telah wujud di Nusantara. Oleh itu,
orang-orang Melayu merupakan orang tempatan. Sarjana yang mengemukakan teori
ini menyenaraikan beberapa buah tempat yang dirujuk sebagai kawasan asal
Austronesia, iaitu nenek moyang orang Melayu. Kawasan asal yang dicadangkan
oleh para sarjana ini adalah berdasarkan beberapa bukti.
Bukti yang pertama dapat
dilihat menerusi aspek kebudayaan. Crawfurd telah menyatakan bahawa tanah asal
orang Melayu adalah di Sumatera dan Jawa. Hal ini kerana kedua-dua buah kawasan
ini memperlihatkan perkembangan kebudayaan yang sangat menonjol berbanding bahagian-bahagian
lain di Nusantara. Orang Melayu yang telah bergerak dari Sumatera dan Jawa ke
bahagian-bahagian lain di Nusantara seperti di Semenanjung Tanah Melayu ini
turut membawa kebudayaan mereka. Hal ini menyebabkan kebudayaan mereka tersebar
ke kawasan lain dan lebih menonjol berbanding kebudayaan lain. Oleh itu, orang
Melayu tidak berasal dari mana-mana tempat di luar Nusantara, tetapi mereka
merupakan induk yang tersebar ke bahagian lain.
Bukti yang kedua ialah
aspek bahasa. Marsden mendapati bahawa bahasa Melayu serumpun dengan bahasa
Polinesia, Melanesia, dan Mikronesia. Induk kepada bahasa-bahasa ini ialah
Austronesia kerana terdapat kekerabatan antara bahasa-bahasa tersebut. Bahasa
Austronesia ini tersebar ke pesisir pantai timur (Lautan Pasifik), pantai barat
(Lautan Hindi), dan selatan Asia (kawasan Nusantara) sahaja dan tidak termasuk
ke wilayah Asia Tengah. Dyen pula menyatakan bahawa orang Melayu berasal dari
tiga buah tempat, iaitu Melanesia, Formosa, atau New Guine. Tempat ini berdasarkan
bukti bahawa setiap bahasa di kawasan ini mempunyai kekerabatan. Berdasarkan
kajian, beliau mendapati bahasa yang terpisah lebih awal mempunyai peratusan
kekerabatan yang rendah, sebaliknya bahasa yang baru terpisah mempunyai
peratusan kekerabtan yang tinggi. Kekerabatan bahasa dapat dilihat menerusi
persamaan beberapa perkataan yang digunakan, persamaan dari segi bentuk kata,
dan persamaan dari segi struktur bahasa. Perkara ini menunjukkan bahawa bahasa
yang dituturkan di Nusantara berasal daripada induk yang sama.
Ulasan
Catat Ulasan